HANGİ OTOKLAVI ALAYIM ?
OTOKLAV SATIN ALIRKEN NELERE DİKKAT EDİLİR
Özet:
Piyasamızda kötü otoklav yoktur her hangi birisi alınabilir. Türk malı olması bir avantaj sağlar.
N, B, S sınıfı otoklav ne demektir?
👉 Sterilizasyon öncesinde negatif hava hareketi varsa B sınıfı, (en girgin sterilizasyon)
👉 Pozitif hareket varsa S sınıfı, (az girgin sterilizasyon)
👉 Hiç hareket yoksa otoklav N sınıfıdır. (daha az girgin sterilizasyon)

Bunun dışında yapılan fevkalade karmaşık, yükün geometrisini esas alan,
gereksiz, ve hatta sakıncalı tanımları kullanmamak gerekir.
B sınıfı otoklav daha mı iyidir?
B sınıfı
otoklav, daha geniş
spektrumlu
değildir, daha kuvvetli değildir. B sınıfı otoklav daha hızlıdır ve
girgindir. N veya S sınıfı otoklavlar da yeteri
kadar uzun beklerse B sınıfı kadar girgin sterilizasyon yapar.
Diş hekimliğinde
B sınıfı otoklav zorunluluğu varmış gibi zannedilmektedir. Sanki B
sınıfı otoklav neredeyse kural haline getiriliş gibidir. Halbuki N veya
S sınıfı otoklav cihazında sterilizasyon süresi yeterince uzun
ayarlanırsa meydan okuma (spiral) testleri ince kanalcıklı
borulara
buharın başarı ile girebildiğini sterilizasyonun tamamlandığını
gösterecektir.
Beyin, göz, kalp ameliyatlarında bile N sınıfı otoklav ile
sterilize edilmiş kanalcıklı, bol girinti çıkıntılı aletler
kullanılır. Dünya üzerinde
büyük tıp merkezlerinde N sınıfı otoklavlar kullanılmakta iken, sonda,
tur, spiral, vida, göz ve kemik implantları, beyin ve kalbe takılan
stent ve intravasküler cihazlar N sınıfı otoklav ile sterilize
ediliyorken,
diş hekimliğinde B sınıfı otoklav kullanmak gerekir/şarttır demek pek
tutarlı olmayabilir. N sınıfı otoklavlar ile sterilizasyon tam olmaz
diye ısrar etmek dünya üzerinde her gün yapılan beyin
ameliyatlarının steril ortamda gerçekleşmediğini düşündürtür, ki bu
doğru olamaz. B sınıfı otoklavın tabulaştırılması, neredeyse kural
haline
getirilmiş olması, diş hekimlerinin satıcıların yönlendirmesine maruz
kalmaları sebebi ile olabilir.
Otoklavı nasıl sınıflarız:
Otoklavda hava kabarcığı sorunu:
Otoklav 13060 şartnamesine uygun olmalı mıdır?
Çok önemli değildir. Bir otoklav bu şartnameye uygun olmasa da satın
alınabilir. Zaten
Avrupa'lı üreticiler bile bu belgeyi ihlal etmektedir. Avrupa
Birliğinin ülkelerinin hazırladığı Avrupa birliği
sterilizasyon komitesince düzenlenen otoklav standardı belgesine
EN13060 şartnamesi adı verilir.
En 13060 şartnamesi:
★ Yasal olarak uyulması zorunlu değildir, gönüllülük esastır
★ Emniyetli bir otoklavın nasıl imal edileceğini anlatır
★ Hekime hitap etmez, hekimi ilgilendirmez, üretici fabrikanın mühendisine hitaben yazılmıştır
★ Sterilizasyonun birincil güvencesi değildir, cihazın güvencesidir.
★ Dünyadaki yegane standart değildir, başka bir çok standart vardır.
★ Buna standart belirleyen belge değil "şartname" ismi verilmelidir
★ Belge içinde sayısız terim ve tanımların içi doldurulamamış, sınırları çizilememiştir, hatalar belirsizlikler tekrarlanarak adeta normalleştirilmiştir.
★ Hekim, sterilizasyon yapmadığı halde yaptım diyebilecek potansiyel bir suçlu olarak öngörülmiştür
★ Satıcıların bu belgeyi öne çıkarmalarını ticari pirim talebi olarak görüp şartnameyi göz ardı etmek gerekir.
★ Avrupalı üreticilerin bile %100 uygulamadığı En13060 şartnamesine ülkemizde duyulan hayranlık ve sadakati anlamak zordur. Avrupa Birliğine girmeden Gümrük birliği anlaşmasını imzalayan tek ülke Türkiye'dir. Kendilerinin bile uymadığı, uygulamadığı, dikkate almadığı fabrika talimatı gibi olan bir üretici belgesini sterilizasyonun yol haritası gibi göstermekten kaçınmak gerekir.
Otoklavda hava En13060 Şartnamesi:
Su distile caihazı lazım mıdır?
Hayır. Su distile cihazı satın alınması gerekli değildir.
Otoklavda akü suyu kullanılmalıdır. Akü suyu bazı su distile
cihazlarından elde edilen sudan daha kalitelidir. (Kaynağa bakınız.)
- Akü suyu kullanmak cihazın ömrünü uzatır, zahmetsizdir, bol ve ucuzdur.
- Su distile cihazı kullanılmazsa otoklavın bozulacağı doğru değildir.
- Şunu hep hatırlamak gerekir:
Hiç bir su distile cihazı suyu yeterince saflaştırmaz. Otoklav
kireçlenmekten korunsun diye değil, kireçlenme geciksin diye saf su
kullanılır. Yeteri kadar kullanılan her otoklavın zaman içerisinde
kireçleneceği muhakkaktır.
- Su distile cihazı satışlarını artırabilmek için akü suyunda asit olduğu dedikodusu üretilmiştir. Akü suyunda sülfürik asit bulunduğu doğru değildir.
Hangi büyüklükte otoklav alınmalıdır?
Klinikteki hasta trafiğine bağlı olarak 12-24 litre arasında otoklav
diş klinikleri için kullanılabilir.
- Üretici (satıcı değil) tarafından bildirilen kabin hacmi ölçüldüğünde, genellikle cihazın gerçek kabin hacmi ile uyuşmadığı görülür. Piyasamızda satılan ve 20 litre olduğu yazan bir otoklav aslında 14.74 litredir. 24 litre olduğu yazan bir otoklavın aslında 11 litredir.
- Otoklavda ideal kabin geometrisi "küre"dir fakat uygulanamadığı için silindir kabinler kullanılmaktadır.
- Yatay boyutu birbirinden farklı olan tepsiler daha geniş kullanım alanı yaratır.
Prion programı bulunmalı mıdır?
Hayır bulunmasın.
- Otoklav prion öldürmez.
- Çünkü prion bir moleküldir ve otoklav molekül sterilize etmez
- Piyasadaki otoklavların üzerindeki prion programı yazısı göz yumulan ticari cazibe gayretleridir.
- Prionlar otoklavlandığı zaman daha fazla hastalık yapan rijit moleküllere dönüşür
- Otoklavın prionları tamamen ortadan kaldırmayıp infeksiyon riskini azaltacağını CDC (Centers for Disease Control) açıkca söylemektedir. Sosyoekonomisi düşük ülkelerde son çare olarak şüpheli malzemenin otoklavlanabileceğini, Amerika içerisinde prion programının yasak olduğunu söylemektedir. Bizim piyasamızdaki otoklavlarda prion programı üstünlük ve ticari cazibe olarak tanıtılmaktadır.
Kullanıcı el kitabı lazım mıdır?
Çok gereklidir. Fakat maalesef piyasamızdaki 27 tane otoklav kullanıcı
el kitabı incelenmiş hiç birisinin belirtmesi gerekenleri tam olarak
belirtmediği tespit edilmiştir.
Otoklavda hangi testler lazımdır?
- Biyolojik test ↗ (spor testi) yeterlidir. Çünkü:
- Yapılabilecek diğer bütün testlerden başarılı olamayan bir otoklav biyolojik testte başarılı olamaz. Biyolojik testten sınıf geçiyorsa, başarılı oluyorsa, sporları öldürebiliyorsa, hava sızıntı testinden, penetrasyon testinden, mekanik testten ve diğer bütün testlerden başarılı olduğu anlamına gelir. Eğer diğer testlerden başarısız olsaydı zaten biyolojik testi başaramazdı.
- Bu sebeple spor testi diğer bütün testlerin kefilidir
- Biyolojik testte başarılı olan bir otoklavın diğer testlere ihtiyacı yoktur.
- Spor testini kendiniz yapabilirsiniz. Kaynağa bakınız ↗
- Kimyasal indikatörler cihazın başarısını gösterir, Biyolojik indikatörler sterilizasyonun başarısını gösterir.
- Kimyasal indikatörler sterilizasyonu izler. Biyolojik indikatörler sterilizasyonu ispat eder.
- Biyolojik testin dışındaki testler, biyolojik test olumsuz sonuç verdiğinde (verirse) problemin nerede olduğunu anlamak içindir.
Spor öldürmek neden önemlidir?
- Otoklavın hedefi spor öldürmek değildir, sporları bile öldürmektir.
- Yani spor öldürmek otoklav sterilizasyonunun hedefi değildir. Referansıdır
- Ağızın içinde spor bulunmaz !
Otoklav sporları BİLE öldürmek içindir:
Piyasamızdaki otoklavların karşılaştırılması
2006 yılında piyasamızda bulunan 50 civarında otoklavın teknik
karşılaştırması, fiyat karşılaştırması, satıcı listesi ve irtibat
bilgileri listesi sayfanın altında rapor şeklinde sunulmuştur. Kısaca söylemek gerekirse ülkemizde üretilen cihazlar tercih edilebilir.
Otoklavın yaptığı iş:
Otoklavların basınç zaman grafiği nasıl yorumlanır
- Sarı taranmış alan ne kadar geniş ise otoklav o kadar fazla kabarcık giderir.
- Kırmızı taranmış alan ne kadar geniş ise o kadar kuvvetli sterilizasyon yapar.
- Yeşil taranmış alan ne kadar geniş ise o kadar kuvvetli kurutma yapar.

Sarı alan kabarcık giderme, kırmızı alan sterilizasyon, yeşil alan kurtuma için harcanan iş enerjisine indekslidir.
Otoklavda basınç:
Otoklav satın alırken
Türk malı olanlar hepsinden çok daha fazla avantaj sağlar. Ucuz,
kaliteli, bol yedek parçalıdır. Diğer cihazlardan daha fazla
üstünlüklerini karşılaştırmak için otoklav raporu incelenmelidir
- Uzak Doğu ürünleri kötü
değildir. Satıcılar uzak doğu ürünlerini kendi ürünlerini satmak için
kötülüyor olabilirler. UzakDoğu ürünleri söylenenlerden daha iyidir.
Hatta Avrupa kökenli otoklavlardan bir kaç defa daha iyi olan Çin malı
otoklavlar piyasamızda mevcuttur.
- Diş kliniklerinde ve diğer kliniklerde N ve S tipi otoklavları başarıyla kullanılabilir. Hiç bir mahzuru yoktur. B tipi otoklava mahkum olmamak gerekir.
- Gereğinden büyük hacimde otoklav seçilmemelidir.
- Şahsıma verilen izin ile prEN13060 belgesini eğitsel amaçlarla Türkçeye çevirdim. Neden bize hitap etmediğini görmek isterseniz göz atınız
- Basınç zaman grafiğini görmeden otoklav satın almayınız. Çok meşhur ve pahalı otoklavların nasıl zayıf cihazlar olduklarını, değersiz görünen başka bazı otoklavların nasıl üstün olduklarını hayretle göreceksiniz.
İşte bazı otoklav marka ve linkleri:
-
Tek-Bal otoklav ↗
-
Nüve otoklav ↗
-
Sümeras otoklav ↗
Kaynak:
Aydın M. Otoklav fiziği ve standartları.
Antalya Diş hekimleri odası, Azim Matbaası, Antalya, 2009.
Buradaki bilgiler kullanıcıya fikir vermek ve destek sağlamak içindir.